Başoğuzlu kralımız VI.Mitridate Mete Oğuz, kendi el yazısıyla yazdığı panzehir tarifinde, anlıyoruz ki sedefi de iyileştirdiği için, anaç turunç için “sedefotu” diyor.
Bir süre önce sahilde bir tutamcık yabani maydanozu ısırmakla yaşadığım baldıran zehirlenmesini anaç turunç/sitroz sayesinde atlattığımı önceki yazılarımda anlatmıştım. Şimdi sedef yarası gibi bütün cilt yaralarını iyileştirdiğinden söz edeceğim.
Lütfen, yediğiniz turunçgil meyvesinin, limonun dahi çekirdeğini atmayın, dikin, ondan yeşeren dikenli anaç sitrozun büyümesini sabırla bekleyin. Üç yaprak denilen yapraklarına sevgiyle bakın, o yapraklar bir gün sizi kurtarabilir. Cilt bakımcıları dahi hücre yenilediğini fark ettiler, sitrozlu yüz kremi üretiyorlar.
Fidancı komşumuz, satış için söktüğü mandalina fidanlarının arasında aşısı tutmamış olanları bana veriyor. Üç yapraklı dikenli filiz vermişler. Taşıdım, sahildeki atletizm sahasının duvarı boyunca 25 tane kadar diktim. Deniz tarafındaki lahana bahçelerine de dikmek istedim. Tam benim yabani maydanozla zehirlendiğim lahana bahçesinin köşesinde, bu kez sivrisinek yuvasına kürek sokmuşum, yüzüme saldırdılar. Bir tanesi kocaman dekik açtı alnımın ortasına. Acı acı kaşınmaya başladı. 15 dakika sonra aklıma geldi ki dikim yapmakta olduğum anaç sitrozun yaprağını acıyan noktaya sürersem zehrini yok edecektir. Kopardım, çiğneyip alnıma yapıştırdım, acısı geçti, on dakika kadar sonra yeniden acıdı, bir yaprak daha kopardım, çiğneyip sürdüm. Eve gidene kadar bir daha acımadı, ama şişmişti.
Evde yeni bir şey denedim; çekirdekleri için sakladığım anaç sitroz meyvelerinden bir tanesini kestim, suyunu alnıma sürdüm, alnım rahatladı, kızartısı da geçti. Kolumda kaşıntı başladı, ona da anaç suyu sürdüm, o da geçti.
Evde kase içinde salonda havayı temizlesin diye beklettiğim beş tane anaç turunç vardı, hepsini limon gibi ortadan kestim, içindeki çekirdekleri çatalla düşürdüm, mini poşetlere koyarak plastik buzluğa yerleştirdim. Bundan sonra böcek sokmalarında, baldıran zehirlenmelerde ve sedef yarasında, buzluktan indirip kullanabilirim.
Dikenli anaç sitrozun bu özelliklerini denemiş bir kişi olarak çocukların oyun alanlarına yakın yerlere dikilmesinin ne kadar yararlı olacağına kanaatim artmış olarak şimdi çok daha isteyerek bunu Şehir Planlama ve Park Bahçeler Müdürlüğüne öneriyorum.
İki hafta içerisinde sahilimize 50 fidan, Dağdibi yolunda Karayel, Sözeri ve Balcı aile bahçelerinin duvar kenarı boyunca 40 fidan, Morgül apartmanı çevresinde yol kenarlarına 20 fidan, sokağımızdaki basket sahasının kenarına da 8 turunç fidanı diktim.
Sonra bir deneyim yaşadım, kaşıdığım bir noktada kabuk tutan bir yara oldu. Ona yaban turuncu meyvesinin suyunu sürdüm. Sinek ısırıklarına sürüyordum, ona da sürdüm. Baktım ertesi gün iyileşmiş. Basit bir şeydi ama bende tarihte panzehir tarifindeki “sedefotu” ışığı yandı; Mete Oğuz el yazmasında adı geçen “sedef otu”, sedef yarasını iyileştiren ot dediği bu olmalıydı. Hemen çok eski bir cilt lekemin üzerine sürdüm, üzerindeki pürüz geçti. Daha emin olmak için iki kolunda sedef yarası olan bir komşuma denemeye karar verdim. Hatta kolunun birine anaç turunç suyu, diğerine bal sirkesinin anasından günde üç pansuman yapmaya karar verdik ve denemeyi başlattık. Galiba Mitridate’ye gittiği yerde ilaç dağıtan Hızır İlyas ya da Lokman Hekim denilmesi bir gerçeklikti. Anlıyorum ki onun kullandığı sedefotu suyuna Mitridatikom Panzehiri boşuna denilmemiş.
Önüne anaç fidanlar diktiğim, yapımı devam eden Millet Bahçesinin kaykay alanının girişine muhteşem bir yazı koymuş belediyemiz; “Rize Belediyesi SKATE PARK”.
Fidanları dikerken bu isimden rahatsız oldum. Eğitimci damarım böyle durumlarda kabarır; Türkçe –İngilizce kolaj bir yazı, çocukların zihni karışır. Rize’de öğrencilerimiz okuduğunu anlamada ülke sonuncusu iken sessiz kalamam. Çocukların görsel alanlarına bozuk karmaşık şeyler yazıyoruz, çocuklar çok masum.
Bir yandan çocukların sağlıklı yaşaması için oyun alanlarını zehirli gazlardan temizleyecek turunç ağaçları dikerken, oyun alanının duvarına çocuğun zihinsel gelişimini örseleyecek tabelalar koyuyoruz. Bu dikkatsizliğe çok üzüldüm. Değişmelidir.
Bahçenin adı Türkçe Millet Bahçesi, oyun alanının adı İngilizce, bu bir çelişkidir. Önce Türkçemizi korumalıyız. Kaykay Alanı gibi çok güzel oturmuş sözlerimiz varken neden “skate park”? Hem ki, çocuklar bu kelimeyi Rize şivesiyle müstehcen telaffuz edebilir.
Düzeltilmesi dileğiyle, kaykay oyun alanına bu ismi koyanların bunu bir kere daha düşünmelerini rica edeceğim.
Yeni öğrendiğim bir güzel bilgiyle yazıyı bitiriyorum. Bazı becerikli kadınlar, çamaşır makinesini sirkeli suyla bir kere boş çalıştırarak borularında birikmiş deterjan kirlerini söküp atıyorlar.
Son bir bilgi daha; Cimilli bir nineden öğrendim, sabahları kestane balından bir çay kaşığı dilaltına koymak akciğer iltihabına iyi gelirmiş.
Sağlıklı günlere…
Mahiye Morgül /10.12.2022
Bu yazı yorumlara kapalı.